فرزندم شبيه چه كسي است؟

آيا فرزندم شبيه مادرش است يا پدرش؟ بيشتر افراد دوست دارند كه با بزرگ‌تر شدن فرزندشان به نوعي خود را در او ببينند و شاهد ويژگي‌هاي مشتركشان با هم باشند. قطعاً وقتي فرزند شما متولد مي‌شود تا مدت كمي نمي‌توان در رابطه با چهره او نظري داد، چرا كه بعد از گذر زمان تغييرات چشمگيري در آن احساس خواهد شد. در اين مطلب تصميم داريم به اين موضوع بپردازيم و شباهت بين والدين و فرزندانشان را بررسي نماييم. شباهت پدر و مادر با فرزندانشان به طور كلي مي‌توان گفت كه در بيان شباهت پدر و فرزند عوامل مختلفي دست خواهند داشت. اين شباهت‌ها مي‌توانند در ويژگي‌هاي ظاهري و يا باطني و شخصيتي آن‌ها نمود پيدا كند. در رابطه با ويژگي‌هاي شخصيتي نمي‌توان قانوني كلي بيان كرد، چرا كه شخصيت هر فرد دنياي بي‌پاياني است كه بحث در رابطه با آن شما را سردرگم مي‌كند. روديكرد مشخصي كه تصميم داريم به آن بپردازيم بررسي شباهت بين پدر و مادر و فرزندانشان از نظر ظاهري است. بسياري از ويژگي‌هاي ظاهري كه در افراد ديده مي‌شوند يادگاري است كه از والدينشان به ارث برده‌اند. شباهت والدين و فرزندان از نظر ژنتيكي شباهت پدر و مادر با فرزندانشان طبيعتاً يكي از اصلي‌ترين عوامل در ايجاد شباهت بين پدر و مادر و فرزندان ژن‌هاي جنسيت است. يكي از چيز‌هايي كه در زمان شكلگيري جنين رخ مي‌دهد، دريافت ۲۲ جفت كروموزوم علاوه بر كروموزوم‌هاي تعيين جنسيت از والدين توسط جنين است. جنين يازده جفت را از هر كدام از والدين دريافت مي‌كند كه در مجموع ۴۶ كروموزوم مي‌گردد. اين كروموزوم‌ها داراي ژن‌هايي هستند كه مي‌توانند باعث شكلگيري ويژگي‌هاي فردي و ظاهري جنين شود، ويژگي‌هايي اعم از جنسيت، رنگ چشم، رنگ و نوع مو، شكل بدن، چال گونه، كيفيت صدا، شكل لاله گوش، قد، كيفيت دندان و... بسياري از ويژگي‌هايي كه در ظاهر افراد ديده مي‌شود داراي ژن‌هاي غالب بوده و مي‌تواند به نسل‌هاي بعدي‌شان نيز انتقال يابد. در ادامه مطلب همراه ما باشيد تا به بررسي تعدادي از مهم‌ترين اين ويژگي‌ها بپردازيم. شباهت قد والدين با فرزندان عوامل بسياري مي‌تواند در اندازه قد فرزند تاثيرگذار باشد. براي مثال نوع تغذيه، نژاد و... عواملي هستند كه مي‌توانند باعث بلند يا كوتاه شدن قد كودك شوند. اما در اين ميان مسئله ژنتيك نيز اهميت بسياري پيدا مي‌كند. به همين دليل هم هست كه طبق انتظار معمولاً پدر و مادري كه قد بلندي دارند صاحب فرزندي با قد بلند مي‌شوند و والديني كه قد كوتاهي دارند معمولاً فرزندي با قد كوتاه خواهند داشت. البته به دليل عوامل ديگري كه ذكر كرديم ممكن است اين قانون شكسته شود و والديني قد بلند، صاحب فرزند كوتاه قدي شوند و يا برعكس. شباهت نوع و جنس موي فرزند و والدين شباهت پدر و مادر با فرزندانشان معمولاً انتظار مي‌رود كه در شرايط معمول، والديني با مو‌هاي بور فرزنداني با همان رنگ مو داشته باشند، همان طور كه افرادي با مو‌هاي مشكي و يا حتي قرمز نيز فرزنداني با همان رنگ مو خواهند داشت. اما مسئله‌اي كه در اينجا اهميت پيدا مي‌كند زماني است كه والدين داراي قوميت‌هاي متفاوتي باشند، مثلاً يكي از آن‌ها آسيايي بوده و مو‌هاي تيره داشته باشد و ديگري اروپايي بوده و داراي مو‌هاي بسيار روشني باشد. در رابطه با شرايطي كه مو‌هاي والدين داراي رنگ‌هاي متفاوتي باشد مسئله‌اي كه محققان بيان مي‌كنند آن است كه به دليل غالب بودن ژن‌هاي قهوه‌اي و مشكي، احتمال آن كه موي فرزند يكي از اين دو رنگ بشود بالا خواهد رفت. تمامي اين مسائل بستگي به ژن‌هاي پدر و مادر دارد. چنان چه هر كدام از ژن‌ها در پدر و مادر غالب‌تر باشد، طبيعتاً رنگ مو‌هاي فرزند نيز بر اساس آن شكل خواهد گرفت. علاوه بر رنگ مو، نوع مو نيز مسئله‌اي است كه در شباهت بين فرزندان و والدينشان مطرح مي‌شود. ژني كه به كم مويي ارتباط پيدا مي‌كند از كروموزوم X كه مربوط به مادر از به فرزند انتقال پيدا مي‌كند. اين يعني اگر پدري دچار طاسي و يا ريزش مو شده باشد اين ويژگي از او به پسرش انتقال پيدا نمي‌كند، بلكه فرزند پسر او موهايش را از پدرِ مادرش به ارث خواهد برد. در واقع اگر پدرِ مادري مو‌هايي كم پشت داشته باشد اين ويژگي از راه كروموزوم X مادر به فرزند او انتقال مي‌يابد نه از ژن پدر! نوع فر و يا لخت بودن مو نيز خصيصه‌اي است كه به صورت ژنتيكي به فرزندان انتقال مي‌يابد. در رابطه با اين ويژگي بايد شما را با اصطلاحي به نام پلي ژنيك آشنا كنيم كه در واقع به آن معناست كه در شكلگيري اين خصيصه چند ژن دخالت خواهند داشت. داشتن ويژگي موي مجعد و فر غالب است، اين يعني اگر مادر موي مجعد و فر داشته باشد و پدر موي صاف، احتمال آن كه موي فرزند نيز فر شود بيشتر آن است كه موي لختي داشته باشد. شباهت شكل صورت فرزند و والدين شباهت پدر و مادر با فرزندانشان به طور كلي مي‌توان گفت كه اگر پدر و مادر هر دو داراي صورت‌هايي بيضي شكل و يا حتي مربعي باشند، باز هم احتمال آن وجود دارد كه فرزند ژن مغلوب را از نسل‌هاي گذشته خود دريافت كرده و صورتي متفاوت‌تر داشته باشد. با اين حال احتمال آن كه فرزند شكل صورت خود را از والدين خود به ارث ببرد بيشتر است. شباهت چال گونه يا همان ديمپل وجود چال روي گونه كه ديمپل ناميده مي‌شود نيز يكي از خصيصه‌هايي است كه به صورت ژنتيكي به فرزند مي‌رسد. اين مورد نيز جزء ويژگي‌هاي غالب است و در صورتي كه يكي از والدين داراي چال گونه باشد، احتمال آن كه فرزندشان نيز از اين ويژگي برخوردار باشد بسيار زياد مي‌شود. جالب است بدانيد كه اين ويژگي مي‌تواند حتي در چند نسل خودش را نشان ندهيد و بعد از آن در يكي از نسل‌ها نمايان شود. شباهت در داشتن كك و مك شباهت پدر و مادر با فرزندانشان وجود كك و مك بر روي صورت از ويژگي و خصيصه‌هاي غالب است. يعني اگر يكي از والدين بر روي صورت خود كك و مك داشته باشد احتمال آن كه فرزند آن‌ها نيز از اين ويژگي برخوردار باشد افزايش مي‌يابد. در صورتي هم كه هيچ كدام از والدين بر روي صورت خود كك و مك نداشته باشند اصلاً احتمال برخورداري از اين ويژگي در فرزند وجود نخواهد داشت. حالا با توجه به تمامي اين مسائل مي‌توانيد تا حدودي حدس بزنيد كه فرزند شما چقدر شبيه شما خواهد بود.